Technologie gaat ons redden. Dat gaat zeker op voor de landbouw, zo blijkt uit de bijdragen van sprekers op het HLB-jubileumsymposium Farming the Future. De sector heeft een boost nodig om uitdagingen het hoofd te bieden en tegelijk de groeiende wereldbevolking te voeden. Hier zijn goede – beginnende – ideeën voor.
Het symposium Farming the Future, ter ere van het 60-jarig jubileum van HLB, mocht op een overweldigende hoeveelheid bezoekers rekenen. Honderden bezoekers reden naar Wijster voor de opendagen op 7 en 8 juni, met op de vrijdagmiddag het symposium. Gelukkig in een grote tent, want flinke regenbuien trokken over.
Ondanks de extra stoelen die zijn bijgezet, stonden achterin mensen te kijken en luisteren naar de boodschap van de sprekers. En uiteraard dagvoorzitter André Hoogendijk, directeur Brancheorganisatie Akkerbouw, die spitsvondig en smaakvol één geheel van de bijdrages maakte.
Na de aftrap van gedeputeerde Jisse Otter, met een maatschappelijke visie op de hedendaagse landbouw en haar uitdagingen, werd door HLB-CEO Janny Peltjes het woord gegeven aan Lies en Bejanka Mulder, weduwe en dochter van voormalig directeur van het Hilbrands Laboratorium (HLB) Nol Mulder. Zij vertelden op emotionerende wijze het levensverhaal van Nol, een markante man met een groot hart voor de landbouw. Opmerkelijk is zijn promoveren op 61-jarige leeftijd, op het onderwerp aardappelmoeheid. “Daarmee was het voortbestaan van HLB verzekerd”, zegt Lies Mulder.
Met deze bijdrage kreeg Nol Mulder postuum ook een podium op het jubileumsymposium van zijn geliefde HLB. Dat stokje, de passie voor de Veenkoloniale akkerbouw, is overduidelijk doorgegeven aan Janny Peltjes. Zij ontving dan ook een beeld van twee handen van de dames. Dat beeld had Nol ontvangen voor zijn beschermheerschap voor de aardappelteelt tegen aardappelmoeheid. Mooie symboliek dat het nu in handen is van Janny Peltjes, die zeker zo betrokken is bij de sector als haar voorganger. Lies: “Ik weet zeker dat Nol trots op jou is. Je hebt HLB uitgebouwd tot een groep ene er een bloeiend bedrijf van gemaakt, geweldig.” Bejanka voegt toe dat HLB nog steeds een belangrijke bijdrage levert aan duurzame akkerbouw. “Waarom houden we allemaal zo van HLB?” vraagt ze zich hardop af. “Ik zie zò’n trouwe club mensen hier in de zaal! Velen zijn als stagiair begonnen en nooit weer weggegaan. Na 30 jaar weren ze nog steeds met plezier. Als je wordt gewaardeerd, hou je het namelijk heel lang vol.”
Janny pakt er op haar beurt een fruitboom bij; deze wordt geplant ter ere van Nol. De Nol-boom, doopt ze hem. Van dochter Anne krijgt Janny vervolgend een plaquette overhandigd ter ere van het 60-jarig bestaan van HLB. Die krijgt een mooi plekje op de iconische pand.
Dan is het tijd voor de sprekers, die hun toekomstvisie op de landbouw delen met het publiek. Farm the Future is immers het thema. Veenkoloniale akkerbouwer Dirk Jan Beuling heeft zijn hoop gevestigd op precisietechnieken als drones en robots. Ernst van den Ende van Wageningen University ziet in het verlengde daarvan heil in nieuwe voedselproductiesystemen, zoals met de inzet van vlinderbloemigen als productieverhogers. Janny Peltjes, CEO en oprichter HLB Group, voorziet een glorieuze toekomst voor kwantumfysica in de akkerbouw. Stuk voor stuk inspirerende sprekers. We lichten ze in aparte artikelen verder toe.
Klapstuk van het symposium was de act Talking Trees van kunstenaar Bert Barten. Hij ontdekte bij toeval (via een leugendetectorgeintje met een vriend in het bos) dat je met de sapstromen van bomen muziek kunt maken op synthesizers. Dat mochten alle aanwezigen eens zelf ervaren in het bos achter het HLB-gebouw in Wijster. En of het je nou raakte of niet, het was een ervaring om nooit te vergeten. Het symposium en het samenzijn van vele bekenden in de agrarische sector maakt het een inspirerende middag met voedsel voor je gedachten.
Beuling: ‘Grote verwachtingen van precisielandbouw, zoals met drones’
“Er is altijd een toekomst zolang er gegeten wordt”, besluit akkerbouwer Dirk Jan Beuling, die boert in Eerste Exloërmond, zijn relaas op het symposium Farming the Future ter ere van het 60-jarig jubileum van HLB. Zijn wens als ondernemer is meer inzicht te krijgen in de groei op zijn percelen en waar hij moet bijsturen.
HLB is een waardevol bedrijf voor Beuling, maakt hij duidelijk. “Van de vele lezingen die ik heb bijgewoond en de veldinspecties op mijn bedrijf heb ik veel geleerd”, vertelt de Veenkoloniale akkerbouwer. “Dus toen Janny me belde om te vragen of ik op dit symposium wilde vertellen over mijn visie op de toekomstige landbouw kon ik geen nee zeggen. We werken graag samen met HLB; we hebben vruchtwisselingsproefveld en zetten al jaren de Steriele Insecten Techniek (SIT) in. We moeten onszelf als sector weerbaar maken tegen klimaatverandering en meegaan in de energietransitie.”
Je hebt echter niet overal invloed op, merkt hij. Beuling uit zijn zorgen over wat er om hem heen gebeurt; de kaderrichtlijn water bijvoorbeeld. Hij ziet dat de hoeveelheid natuur is gegroeid en dat boeren steeds preciezer moeten werken. Als dat niet helemaal lukt – en daar kun je vaak niets aan doen als boer – worden ze erop afgerekend. Boer en burger komen tegenover elkaar te staan, met lastige discussies, vooral over gewasbescherrming, als gevolg. Dat de politiek zo weinig verstand heeft van de agrarische sector ergert hem zichtbaar. Het kortetermijndenken ook. “De BBB brengt rode diesel terug, ongelooflijk in deze tijd!”
Een veelgehoorde oplossingsrichting ‘consumenten moeten meer betalen, want duurzamer voedsel is duurder’ gaat er niet helemaal in bij Beuling. “Deels kan dat zeker. Maar hoe moet het met de minima, mensen die afhankelijk zijn van de voedselbank?”
Aan de horizon gloort absoluut hoop: Beuling heeft veel vertrouwen in precisielandbouw en robotisering. Zo draait de ecorobotic al mee op het bedrijf dat hij runt met vrouw Tanja en zoon Rik. “Drones heb ik ook grote verwachtingen van. Hiermee kunnen we op tijd ziekten en plagen onderkennen.”
Van den Ende: ‘Technologie nodig voor optimalisatie voedselproductie’
“Hoe voeden we 10 miljoen mensen in 2025?’, is de beginvraag van Ernst van den Ende, sinds 2,5 jaar algemeen directeur WUR Animal Sciences Group (ASG) en daarvoor lange tijd directeur van Plant Sciences Group (PSG) van de universiteit.
“Voedselproductie is een enorm belangrijke functie”, weet Van den Ende. “De vraag naar voedsel, en dan vooral naar vlees, groeit wereldwijd. Dat legt een enorme druk op de plantenteelt, want dat is nodig om vlees te produceren. We kunnen dat bereiken door het beste van biologisch en gangbaar te combineren met technologie. Optimalisatie vraagt om innovatie.”
Hij noemt enkele voorbeelden van technologie waarmee de voedselproductie op een gezonde manier kan worden opgeschaald. “Rekening houden met stikstofvastleggers zoals vlinderbloemigen, dat leidt tot hogere opbrengsten”, werpt Van den Ende op. Ook drones, bouwplanverruiming en mengteelten komen voorbij. “Ja, de voedselproductie wordt duurder. Dat vraagt om passend beleid van de overheid.”
Peltjes: ‘Planten met trillingen meer nutriënten laten opnemen’
Janny Peltjes, CEO van de HLB Group, houdt een persoonlijker relaas dit keer. Niet zo gek, HLB is haar ‘kindje’ en dat is jarig. Ze noemt het dan ook als één van haar passies, naast haar dochter Anne, die ook in het bedrijf werkzaam is, de landbouw en muziek. Alles kom vandaag samen in dit symposium Farming the Future. Wat het jubileum extra glans geeft is dat Janny Peltjes dit jaar 25 jaar directeur is van HLB. Mooi moment om stil te staan bij de ontwikkelingen die er waren en nog gaan komen.
Peltjes, die in principe 25 jaar geleden voor 5 jaar begon bij HLB – wat dus 5 keer 5 werd – doet uit de doeken hoe HLB groeide naar de HLB Group. De overname van concurrent De Groene Vlieg was een heel strategische. “De Steriele Insecten Techniek (SIT) was een verborgen parel die zich inmiddels ruimschoots heeft bewezen”, zegt ze trots. Agrocares en NMI passen ook perfect in de HLB Group, vanwege hun kennis en innovaties. De bedrijven kunnen elkaar enorm versterken en zo betekenisvol zijn voor de landbouw van de toekomst. Linksom of rechtsom; de boer moet er wat aan hebben, is het motto. “De praktische vertaalslag is precies onze kracht.” Heel duidelijk: ‘onze’. “HLB is niet Janny Peltjes, maar de – nu 220 – mensen die er werken. We doen dit samen, dat is de kracht.”
De sector is klaar voor verandering, schat Peltjes in. “Dat betekent een sprong in het diepe en dat vergt moed. De agrosector gaat zich opnieuw uitvinden. Dat begint met eentje. Eentje die opstaat en verandert. Die noodzaak leeft echt wel in de landbouw. Ik denk dat deze visie helpt: de landbouw is dé oplossing voor vraagstukken als gezond voedsel, water, omgeving en klimaat. Hier ligt ook een rol voor de overheid: slinger duurzame voeding aan!”
Hoe de sector gehoor geeft aan de vraag naar duurzame producten? “Met technologische vernieuwingen, slimme bouwplannen en werken aan duurzame bodem en gezonde planten. En naar de toekomst toe met kwantumfysica”, zegt Peltjes vol vertrouwen. “Zowel de natuur als allerlei technieken zijn gebaseerd op trillingen en frequenties. Je kunt bijvoorbeeld planten met trillingen triggeren om meer nutriënten op te nemen. Dat gaan we zien in de toekomst.”